بازارساز چیست؟

اصطلاح بازارساز یا مارکت میکر یا mm به شرکت یا فردی اطلاق می‌شود که به طور فعال در بازارهای دو طرفه نرخ گذاری انجام می دهد. این نرخ گذاری که روی دارایی مشخصی صورت می گیرد در واقع همان bid/ask است که با توجه به حجم هر بازار ارائه می شود. بازارسازان نقش مهمی در نقدینگی و عمق بازار داشته و سود خود را از اختلاف قیمت میان Bid/ask یا همان اسپرد بدست می آورند. همچنین این افراد یا شرکت ها ممکن است با حساب های خود اقدام به معامله نموده که تحت عنوان principal trade  شناخته می شود.

شناخت بهتر market makers

اکثر بازارسازان کارگزاری هایی هستند که با تامین نقدینگی بازارهای مالی، امکان سرمایه گذاری برای معامله گران را فراهم می کنند. همچنین market maker می تواند معامله گری انفرادی باشد که با نام local نیز از آن یاد می شود. اما با توجه به حجم اوراق بهادار مورد نیاز برای تسهیل خرید و فروش در بازار، اکثریت مارکت میکرها افرادی هستند به نمایندگی از شرکت های بزرگ فعالیت می کنند.

این افراد و موسسات قیمت خرید و فروش را برای تعداد مشخصی دارایی اعلام می دارند. هنگامی که market maker سفارشی از خریدار دریافت می کند، بلافاصله سهام مورد نظر را از میان لیست موجودی خود به فروش می رسانند. چنین اقدامی به مارکت میکر ها اجازه می دهد تا سفارشات خود را به خوبی به سرانجام برسانند. به طور خلاصه، فرآیند بازار سازی با تسهیل خرید و فروش در بازار، جریان بازار های مالی را فعال و پویا می نماید. حجم معاملات بازارهای مالی بدون حضور بازارسازان احتمالا کاهش می یابد و شاهد میزان سرمایه گذاری کمتری در آن خواهیم بود.

همچنین Market makerها باید به طور مداوم قیمت خرید و فروش اوراق بهادار یا همان bid/ask را در حجم معاملاتی مورد نظر خود در زمان های متناوب علام کنند. پایبندی به این پارامترها در در طول فرآیند بازارسازی امری ضروری است. در زمان های بی ثباتی و تزلزل بازار نیز مارکت میکرها می بایست برای تسهیل جریان خرید و فروش با نظم به کار خود ادامه دهند.

Market maker‌ ها چگونه به سود می رسند؟

ضررهای مالی بازارسازان که در نتیجه نگهداری سهام دارایی ممکن است رخ بدهد، در امان خواهند بود. چرا که ممکن است پس از خرید یا فروش دارایی و پیش از فروش مجدد آن قیمت سهام افت کرده و ارزش آن کاهش پیدا کند. در نتیجه آنها روی هر اوراق بهاداری که در لیست موجودی خود دارند، اسپردی را لحاظ می کنند.

به طور مثال، هنگاهی که سرمایه گذار با استفاده از بروکر سهامی را جستجو می کند، ممکن است با قیمت bid 100 دلار و قیمت ask یا قیمت درخواستی 100.05 دلار مواجه شود. این بدین معناست که بروکر سهام را به قیمت 100 دلار خریداری کرده و با قیمت 100.05 به خریداران احتمالی خود به فروش می رساند. از این رو، در معاملات با حجم بالا نیز یک اسپرد کوچک می تواند سود خوبی برای بروکر یا مارکت میکرها به همراه داشته باشد.

بازارسازان می بایست تحت نظارت آیین نامه های بورس که توسط سازمان تنظیم اوراق بهادار یک کشور تایید شده فعالیت کنند. حقوق و مسئولیت های market maker ها با توجه به صرافی و نوع دارایی که معامله می کنند متغیر است.

بازارسازان و متخصصان

بسیاری از صرافی به شکل رقابتی از سیستم بازارسازی استفاده کرده و در تلاش هستند تا با ارائه بهترین bid/ask سفارشات موجود را بازار را از آن خود سازند. اما برخی بازارها مانند بورس نیویورک، از سیستمی تحت عنوان «سیستم تخصصی» یا specialist system استفاده می کنند. «متخصصان» در این بازار افرادی هستند که به صورت انحصاری جریان خرید و فروش یک دارایی یا اوراق بهادار خاص را در دست دارند.  از آنجایی که بازار بورس نیویورک یک بازار حراج به شمار می رود، bid/ask در آن به صورت رقابتی توسط سرمایه گذاران ارائه می شود.

در این زمان «متخصصان» قیمت های پیشنهادی خرید و فروش را ارسال کرده و از بازار می خواهد تا آن ها را به خوبی بررسی نموده و از دقیق بودن آن ها اطمینان حاصل نماید. همچنین حفظ قیمت و نظم و انجام تمامی معاملات قابل فروش نیز از دیگر مسئولیت های متخصصین در بورس نیویورک است.

همچنین تعیین قیمت شروع کار سهام نیز از مسئولیت های این افراد است. این قیمت می تواند با قیمت روز قبل و با توجه به وقابع و اخبار پس از بسته شدن بازار متفات باشد. متخصص قیمت دقیق بازار را بر اساس میزان عرضه و تقاضا تعیین می کند.

مثال هایی از بازارسازان و نحوه کار آنها

در اینجا به مثالی از نحوه معامله یک بازار ساز اشاره می کنیم. فرض کنید در بازار سهام XYZ یک بازارساز فعال وجود دارد. این افراد ممکن است قیمتی بین 10.00 الی 10.05 دلار برای 500×100 ارائه دهند. این به این معناست که برای خرید 100 سهم قیمت 10.00 دلار پیشنهاد شده و همچنین 500 سهم را با قیمت 10.05 دلار برای فروش پیشنهاد می دهند. سپس سایر فعالان و سرمایه گذاران بازار به مارکت میکرها مراجعه می کنند و سهام را با قیمت 10.05 خریداری کرده یا با نرخ 10.00 به آن ها می فروشند. در اینجا کلیه فرآیند خرید و فروش سهام XYZ براساس قیمت گذاری مارکت میکر صورت گرفته است.

جمع بندی

یک بازار ساز یا market maker  یا به اختصار MM با ارائه خدمات معاملاتی برای سرمایه گذاران به افزایش نقدینگی و جریان بازار اوراق بهادار کمک می کند. این افراد با نرخ گذاری روی اوراق بهادار خاص قیمت bid/ask را با توجه به حجم معاملاتی ارائه می دهند. این افراد معمولا برای کارگزاری های بزرگ کار می کنند و از تفاوت قیمت خرید و فروش یا همان اسپرد سود می برند.

Mmها یا مارکت میکرها در بازار بورس و اوراق بهادار برای جذب سرمایه گذاران به طور رقابتی قیمت خرید و فروش را تنظیم می کنند. در مواردی صرافی های بزرگ نظیر بازار بورس نیویورک همان طور که در بالا ذکر شد با تعیین یک «متخصص» که تنها یک فرد است، نسبت به تعیین و نرخ گذاری سهام و اوراق بهادار اقدام می کند.

سود بازارسازان از طریق اختلاق قیمت میان bid/ask حاصل شده و تمامی ضررهای احتمالی ایشان (به سبب نگهداری از اوراق بهادار و احتمال ریزش قیمت) از این راه جبران می شود. به طور مثال، سهام شرکت اپل با قیمت bid 50 دلار و قیمت ask 50.10 نرخ گذاری شده است. این بدان معناست که بازارساز سهام اپل را به قیمت 50 دلار خریداری کرده و با قیمت 50.10 دلار فروخته و به 0.10 دلار سود خواهد رسید.